Vorea Ujko

Vorea Ujko

Vorea Ujko lindi në fshatin Frasnita, Frascineto, Kalabri, Itali më 1918 (ka shkrime ku thuhet se ka lindur edhe më 1931); vdiq në një aksidenti automobilistik më 26 janar 1989.
Vorea Ujko është poet shqiptar nga Italia. Përndryshe është pseudonimi i Domeniko Beliçit. Vorea, pos që ka qënë prift ai ka studiuar edhe për letërsi dhe si i tillë ka punuar mësues i letërsisë në Firmo.

Ai, ashtu si edhe poetët e rinj arbëreshë, bëjnë përpjekje që, pos kultivimit të gjuhës së tyre shqipe, që e kanë ruajtë brez pas bresi, e që paraqet një brum të mirë studimi të gjuhëtarëve, t'i afrohen gjuhës së sotme shqipe. Kjo mundësi tashmë është mundësuar, sepse ekziston liria e lëvizjës, por edhe kanë qasje në programe të ndryshme të mediave elektronike, por edhe të gazetave.

Në krijimtarinë e Ujkos vihet re ndjenja e fortë e lidhjes së tij me kulturën dhe paraardhësit. Krijimet e Ujkos janë publikuar në antologji dhe publikime në Itali, Shqipëri dhe Kosovë.

Moment Arberesh


E dua kumbonaren bizantine
ne mes te qiellit te kaltert
qe pingultaz zbret ne shpirtin tone
ndersa mbremja merr ngjyra manushaqje
dhe vajza e endrravet
bisedon kokulur
Ne pragun e deres
Keshtu pergjumshem e vetmitar
me vijne para sysh
levizjet e femijnise
dhe fytyra fatkeqe e Garantines
Dhe arrin nga largesia e hijevet
troku i kalit te Konstantinit
qe qaset me shpatulla vdekje
Dhe nje jehone arbereshe
deperton ajrin e zemren
e ngjitet perpjete si mister
me flatrat e veta te lehta
e rrok kacavarset e murit
rrok heshtjen
rrok gjakun tim.

Fshatare e bukur

Fshatare e bukur
E zeshket nga dielli
Ma jep nje puthje?
Popo jo, trimi im,
Pse keto peme nuk kerkohen
Nuk shiten dhe dhurohen
Po vilen me dy
E po tash une vetem
Fshatare e bukur
E zeshket nga dielli
Edhe une jam vetem
E po vjelim me dy
Popo jo, trimi im
Pse keto peme jane te tharrta
Jane ende aguridhe
E po do te embelsohen
Kur dashuria te bjere ne to
Fshatare e bukur
E zeshket nga dielli…

Burimi


Duke ndjekur gjurmėt e stėrgjyshėve
kam ecur pesėqind vjet
me kėngė arbėreshe nė buzė
e sot ua gjej burimin
dhe i lisave, i erėrave
i fshatarėve, i punėtorėve
un jam vėlla.
E shenjtė kjo tokė,
i shenjtė ky qiell
e nga tė gjithė unė ndihem i mbrojtur
dhe juve jua fal kėngėn time.

Nė aeroport


Gusht i vonuar. E unė
i kredhur nė zhegun
e aeroportit tė Tiranės
shijoja njė ditė fėmijnije
duke kėrkuar fillin e bjerrė.
Nga pista e fluturimit
njė zė mė thirri:
Mirė se vjen vėlla Vore!
Prej kah vinte ai zė?
Ishte vallė zėri i babės
apo zėri i vėllait?
Tė dallova e m'u duke
njė shtegtar udhėtimesh tė gjata
nėn qiej tė shndritshėm.
Dėgjova pėrshėndetjen e ngrohtė
dhe pashė fytyrėn e butė
ku lexova sihariqe tė sigurt.
Nga sa mot ne u kishim ndarė?
Oh, rrahje zemre!
Askurrė s'kam qenė ashtu i lehtė
nė hovin tim tė pastėr.
E mė rrethuan krahė.
brenda njė rrethi vllazėrie.
Pastaj vrapuam drejt Tiranės
dhe e ndjeva veten njė zog
me cicėrima dielli nė gjoks.
Gra tė gėzueshme nėpėr fusha
i buzėqeshnin birit qė kthehej.

Hapma deren zonja mėmė


Edhe sivjet, moj nene
Nga mergimi i shkrete
me dogji malli per ty,
Une e di qe ti e prisje
birin tend te larget,
e qave fshehurazi
kur s'pate mundesi ta perqafoje.
Ndjeme, o e paharruara,
Mos qaj, pse mjafton sa qave
per bijte gjate shekujve.
Ti e di, nene Shqiperi
Qe une s'kam asnje faj
nese jetoj larg teje,
ashtu ka qene fati i shkrete
E eshte e kot t'i kujtojme hallet.
Ererat kane fryre mbi mua
Deborerat kan rene mbi mua
si dhe mbi koken tende,
Por mes ererave e deborerave
fytyra jote e larget
me forcoi e me ngushlloi.
Ti paske qene dhurata
qe nuk e bleva ne pazaret
por me vinte nga gjaku,
gjithmone e kerkuar
te vorbulles e jetes endacake.
U krenova melegjendat e tua
dashurova me fjalet e tua
Qava me vajtimet e tua
E tash ne buze te se kaluares e seardhmes
I drejtoj ende syt nga ti
e prej se largu ndjek emrin tend
dhe orvatem te te mbaj lart.
Leri dyshimet e mos mendo,
qe une do te doja te kisha
nje pretendim te padrejte privilegji
Une do te doja vetem te isha
biri yt, si te tjeret
Ashtu un e di
e i ardhur nga lufta e jetes
une i bie deres sate:
Hapma deren, zonja mėmė
Se yt bi jam une , o nene..